Elon Musk heeft geïnstagramd. Verontwaardiging alom. Ambras met de beurswaakhond SEC. Voor minstens drie jaar geen voorzitter meer van de Raad van Bestuur, een boete van 20 miljoen dollar en verplicht twee nieuwe, onafhankelijke bestuurders extra. Dat is het geëiste zoenoffer.
Het debacle deed de discussies over de kwaliteiten van ondernemers als oppermanager van hun bedrijf hoog oplaaien. Er zijn blijkbaar studies die aantonen dat de productiviteit van middelgrote en grote bedrijven waar de oprichter nog steeds aan het hoofd staat, tot 10% lager ligt. De gemiddelde managementscore zou het laagst zijn voor bedrijven waar de oprichter nog altijd CEO is. De vraag is natuurlijk wie die managementscore bepaalt en waarop die wordt gequoteerd.
Toegegeven, de houding van een ondernemer ten opzichte van zijn bedrijf is anders dan die van een manager. Een ondernemer heeft nooit naar iemand moeten luisteren, tenzij misschien naar zijn bankier. Dat merk je bij Musk. En misschien ook wel bij Trump, die het moeilijk lijkt te hebben om zijn rol als CEO achter zich te laten en die van president op te nemen. Alvast in zijn socialemediaberichten. Een manager heeft een hele rits mensen en instanties moeten weten behagen eer hij kans maakt om aan het hoofd van een bedrijf te komen. Hij is gewoon om rekening te houden met zijn omgeving. Dat zou hem, alvast in theorie, een betere communicator moeten maken. Of dat ook werkelijk zo is, blijft nog maar de vraag. Denk maar aan de communicatieblunders van BP-CEO Tony Hayward ten tijde van de oil spill.
Of de rationele voorzichtigheid van de manager altijd beter is voor de toekomst van een bedrijf, is ook maar de vraag. Kijk maar hoe Apple met marktveranderende producten heropleefde toen Steve Jobs, nadat hij eerder werd bedankt voor bewezen diensten, weer aan boord werd gehesen. Of omgekeerd, hoe Kodak ten onder kon gaan aan digitale fotografie terwijl het eerste digitale fototoestel notabene door hen werd bedacht.De rol van een ondernemer in zijn eigen bedrijf zal voer voor discussie blijven. Maar als u het mij vraagt, dan denk ik dat een onderneming baat heeft bij de bevlogenheid van de ondernemer. Niet als een frivole sidekick, maar in het centrum van de organisatie. We moeten die ondernemer alleen ook leren kijken en denken als een manager. Dat is vaak haalbaarder dan een manager leren denken als ondernemer. En vaak haalbaarder dan de ondernemer zelf vooraf verwacht. Want dat ‘denken’ is voor een groot gedeelte ook ‘voelen’. En dat leer je niet.